Đạm đậu xị là đậu đen đồ chín, ủ lên men sau đem phơi hay sấy khô. Tác dụng của Đạm đậu xị trong chủ trị bệnh tật: tán nhiệt giải biểu, điều hòa dạ dày, trừ chứng bứt rứt. Dược liệu này được sử dụng trong nhiều bài thuốc Y học cổ truyền.
1. Tổng quan về dược liệu Đạm đậu xị
- Tên khoa học: Semen Vignae praeparata
- Họ khoa học: Thuộc họ Cánh bướm (Fabaceae)
- Tên gọi khác: Đậu xị, Chế đậu xị, Sao hương xị, Hương đậu xị, Đỗ đậu xị, Hăm đậu xị, Đậu đen,…
- Tính vị, quy kinh: Vị đắng, tính lạnh, quy vào kinh Phế, Vị
- Bộ phận dùng: Hạt
Đặc điểm sinh trưởng
Dược liệu Đạm đậu xị trong dân gian gọi là Đậu đen. Cây đậu đen không chỉ là một loại cây hoa màu mà còn là một cây thuốc được sử dụng trong nhiều bài thuốc Đông y.
Cây đậu đen thuộc phân họ Đậu. Cây thân thảo, mọc hằng năm, chiều cao khoảng 50 -100 cm, phân nhiều cành, toàn thân không lông. Lá kép gồm 3 lá chét mọc so le, lá chét ở giữa to và dài hơn hai bên. Hoa có màu tím nhạt. Quả mọc thành chùm, giáp dài, mỗi quả chứa 7-10 hạt đậu. Quả mới ra có màu xanh, khi già chuyển màu nâu đen hoặc vàng. Hạt có vỏ màu đen, nhân màu trắng hoặc xanh.
Là cây trồng thời vụ, thời gian sinh trưởng và vòng đời của cây trương đối ngắn, khoảng 80 – 90 ngày là có thể thu hoạch.
Phân bố
Cây đậu đen là cây hoa màu được trồng ở các vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới Châu Á, Châu Phi, Nam Mỹ và Hoa Kỳ.
Ở Việt Nam: Đậu đen được trồng phổ biến ở các tỉnh Đồng bằng Bắc bộ, Tây Nguyên, vùng Duyên Hải Nam Trung Bộ. Xen kẽ giữa các vụ mùa chính.
Thu hoạch và chế biến
Khi quả chín, hái lấy quả, phơi khô để vỏ tự nứt và tách ra, đập nhẹ cho hạt rơi ra.
Chế biến:
- Lấy hạt đậu đen rửa sạch ngậm nước qua đêm, phơi qua cho ráo nước rồi đem hạt đồ chín, vớt ra để ráo nước.
- Mang đậu đã đồ chín ủ kín trong 3 ngày, khi thấy đậu lên men vàng thì đem phơi khô. Sau đó lại phun nước đều, vừa đủ ẩm, rồi cho vào ủ kín bằng lá dâu. Khi đậu lại lên men vàng đều, đêm phơi 1 giờ rồi tiếp tục phun nước và ủ như trên. Quá trình ủ lên men thực hiện đủ 5 lần.
- Đem đậu ủ lên men chưng (hấp cách thủy) rồi phơi hoặc sấy ở nhiệt độ 50 – 60 độ C.
- Đem đậu sấy khô đóng lọ kín, bảo quản nơi khô ráo. Nếu để lâu thỉnh thoảng nên phơi sấy lại chống mối mọt.
Đặc điểm dược liệu
Đạm đậu xị là hạt đậu được phơi khô có hình viên chùy, hai bên hơi dẹt. Vỏ hạt màu đen nâu hoặc nâu tím, có vết nhăn, một bên có dấu lõm vào, phần rốn hạt hơi lồi lên. Nhân hạt có màu vàng nâu, chứa nhiều dầu, chất mềm nhuận, khi ăn có vị béo bùi, có mùi thơm đặc biệt.
2. Thành phần hoạt chất Đạm đậu xị
Đạm đậu xị vẫn giữ được những dưỡng chất như của đậu đen như: lipit, protit, gluxit và các chất màu loại antoxianozit. Ngoài ra, sau quá trình lên men, Đạm đậu xị còn có thêm một số men vi sinh có lợi cho hệ tiêu hóa và sức khỏe (tuy nhiên, chưa có tài liệu nghiên cứu sâu).
3. Tác dụng của Đạm đậu xị
Theo dược lý cổ truyền, Đạm đậu xị là vị thuốc có vị đắng, tính hàn, quy vào hai kinh Phế và Vị, có tác dụng:
- Giải cảm (tán nhiệt giải biểu), làm ra mồ hôi nhẹ, thường được kết hợp cùng một số vị thuốc tân lương giải biểu khác.
- Kiện vị, hỗ trợ tiêu hóa.
- Trừ phiền, giải bứt rứt trong người, trong ngực (hung trung phiền muộn)
Đạm đậu xị chủ trị các bệnh lý như:
- Thương hàn phát sốt, đau nhức đầu, cơ thể nóng sốt, không ra mồ hôi
- Các bệnh về đường hô hấp như ho sốt, họng đau, hen suyễn lâu ngày, bứt rứt mất ngủ
- Thanh nhiệt giải độc, giải trừ mụn nhọt, đinh độc, dị ứng, mẩn ngứa
4. Bài thuốc chữa bệnh từ Đạm đậu xị
Đạm đậu xị là vị thuốc được đông y sử dụng để điều trị một số căn bệnh như ho sốt do phong nhiệt ngoại cảm, viêm đường hô hấp cấp, hen suyễn, mụn nhọt,… Dưới đây là một số bài thuốc trị bệnh từ Đạm đậu xị.
Bài thuốc chữa viêm đường hô hấp trên (Biểu hiện: ho, họng đau, sốt không ra mồ hôi)
- Bài thuốc: Thông xị cát cánh thang: Thông bạch 3 -5 múi, Đậu xị 12 – 20g, Bạc hà 4 – 6g, Chi tử 8 – 12g, Cát cánh 4 – 6g, Cam thảo 2 – 3g.
- Cách dùng: Sắc uống, ngày 1 tháng, uống liên tục đến khi khỏi.
Chữa chứng bứt rứt, mất ngủ khi sau khi ốm, sốt
- Bài thuốc: Chi tử sinh khương xị thang Chi tử 12g, Đậu xị 8g, Gừng tươi 3 lát.
- Cách dùng: Sắc thuốc uống, ngày 1 thang.
Bài thuốc trị huyết niệu:
- Bài thuốc: Đạm đậu xị 40 – 50g, Lộ lộ thông 40g, Địa cốt bì 20g
- Cách dùng: Các vị thuốc đem sắc lấy nước uống.
Bài thuốc chữa hen suyễn
- Bài thuốc: Đạm đậu xị 40g, Khô phàn 12g, Thạch tín 4g.
- Cách dùng: Dược liệu đem tán bột mịn trộn đều với 1 ít nước, viên thành hạt đỗ xanh. Uống trước khi ngủ, mỗi lần uống 7 – 9 viên. Dùng trong 7-8 ngày mỗi đợt.
Bài thuốc trị mụn nhọt, đinh độc
- Bài thuốc: Đạm đậu xị đem ninh cho nhuyễn nát.
- Cách dùng: Đắp vào vết mụn, chỗ sưng đau. Chừng 3-4 lần sẽ đỡ và khỏi.
Bài thuốc dùng cho phụ nữ muốn cai sữa
- Bài thuốc: Đạm đậu xị 20 – 80g
- Cách dùng: Sắc uống 1 chén nhỏ, còn lại rửa đầu ti.
Bài thuốc chữa trẻ lên đơn chảy nước
- Bài thuốc: Đạm đậu xị, dầu vừng hoặc mỡ lợn.
- Cách dùng: Đạm đậu xị đem sao trên chảo nóng cho cháy khói lê. Khi hết khói lấy ra tán nhỏ trộn với dầu vừng hoặc mỡ lợn. Lấy hỗn hợp đó bôi lên nơi lở loét. Liều lượng khoảng 8-16g.
Lưu ý khi sử dụng vị thuốc Đạm đậu xị
Đạm đậu xị chế biến khác nhau có thể có tính vị khác nhau. Theo cách chế trên, thuốc có tính hàn, ứng dụng lâm sàng với các bài thuốc và bệnh lý như trên, nếu chế Đạm đậu xị với Ma hoàng, Tô diệp thì thuốc có tính vị cay ôn.
Với các tính vị khác nhau khi dùng cần chú ý:
- Thuốc có vị đắng tính hàn (chữa cảm phong nhiệt): Như bài Chi tử xị thang (Thương hàn luận) gồm Chi tử, Đạm đậu xị mỗi vị12g, sắc uống.
- Thuốc có vị cay tính ôn (chữa cảm phong hàn): Như bài Thông xị thang (Cửu hậu phương) gồm Thông bạch cả rễ 5 củ, Đạm đậu xị 12g, sắc uống.
- Bài thuốc Đạm đậu xị dùng chữa chứng sốt có rét, đầu nhức, ngực tức, phiền nhiệt, khó ngủ. Những người sốt không phải phong hàn ngoại cảm không nên dùng.
- Không nên dùng cho phụ nữ đang cho con bú.
Hiện nay, Đạm đậu xị không những vẫn được ứng dụng trong các bài thuốc dân gian, cổ truyền để chữa các chứng cảm mạo, thương hàn, sốt rét,… mà còn được ứng dụng trong các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe dưới ứng dụng của y học hiện đại. Siro Zhealth với 13 vị thuốc quý trong đó có Đạm đậu xị, là sản phẩm được nhiều người tin dùng và lựa chọn để bảo vệ sức khỏe đường hô hấp với các triệu chứng ho, sốt, viêm đường hô hấp, viêm phế quản.
 Siro Zhealth với thành phần từ 13 loại dược liệu quý gồm: Xuyên tâm liên, liên kiều, kim ngân hoa, bạc hà, thanh cao hoa vàng, tỏi đen, đạm trúc diệp, kinh giới tuệ, cam thảo và beta glucan 60% giúp bổ phế, giảm ho, tiêu đờm, kháng virus, tăng sức đề kháng, hiệu quả nhanh, an toàn. Sản phẩm Zhealth được phân phối độc quyền bởi Công ty TNHH Grow Green AZ, hiện đã có mặt tại các nhà thuốc. Nếu bạn không tìm thấy địa điểm mua thuận tiện, hãy liên hệ hotline: 0979-726-116 để được tư vấn trực tiếp hoặc https://zhealth.vn/ để mua hàng chính hãng. |
| Số lượng | Niêm yết | KM giá | Tiết kiệm |
| 1 | 159.000 | 159.000 | |
| 2 | 318.000 | 318.000 | |
| 3 | 477.000 | 437.000 | 40.000 |
| 6 | 954.000 | 870.000 | 84.000 |
Lưu ý: Giảm thêm 15k nếu chuyển khoản thanh toán toàn bộ giá trị đơn hàng. Ưu đãi chỉ áp dụng cho khách hàng đặt mua tại đây.
Tư vấn cảm cúm 24/7 AZ 