Cách tống đờm ra khỏi cổ không dùng thuốc ngay tại nhà

Cảm giác vướng víu, khó nuốt, ngứa cổ họng… là những triệu chứng quen thuộc khi đờm tích tụ ở cổ. Nhiều người thường lầm tưởng rằng chỉ có thuốc mới giải quyết được tình trạng này. Nhưng thực tế, có rất nhiều cách tống đờm ra khỏi cổ đơn giản, an toàn và hiệu quả mà bạn hoàn toàn có thể thực hiện ngay tại nhà.

Trong bài viết này, bạn sẽ tìm thấy những mẹo, kỹ thuật và hướng dẫn cụ thể giúp loại bỏ đờm nhanh chóng, mà không cần đến hiệu thuốc hay gặp bác sĩ.

Đờm là gì? Vì sao nó “kẹt” trong cổ bạn?

Đờm là chất nhầy do hệ hô hấp tiết ra để giữ ẩm và bẫy bụi bẩn, vi khuẩn khiến bạn cảm thấy nghẹt cổ, vướng víu, muốn ho mãi mà không dứt. Một số nguyên nhân phổ biến gây đờm:

• Cảm lạnh, viêm họng, viêm xoang

• Dị ứng thời tiết hoặc khói bụi

• Trào ngược dạ dày thực quản

• Hút thuốc lá

• Không uống đủ nước

Biết được nguyên nhân giúp bạn chọn đúng cách tống đờm ra khỏi cổ phù hợp.

8 Cách tống đờm ra khỏi cổ không dùng thuốc đơn giản, hiệu quả ngay tại nhà

Để loại bỏ đờm nhanh chóng và an toàn, bạn có thể áp dụng các phương pháp vật lý, liệu pháp dân gian, thay đổi thói quen sinh hoạt và hỗ trợ bằng thực phẩm. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết từng cách.

1. Uống nước ấm – đơn giản nhưng rất hiệu quả

Uống đủ nước giúp loãng đờm, giữ ẩm cho niêm mạc hô hấp và giúp đờm dễ di chuyển ra khỏi cổ họng.

• Uống ít nhất 1,5–2 lít nước mỗi ngày.

• Ưu tiên nước ấm, nước gừng loãng, nước chanh mật ong.

2. Dùng trà gừng mật ong

Các loại thảo dược như gừng, tía tô, cam thảo có tác dụng kháng viêm, chống dị ứng và tiêu đờm.

Cách thực hiện:

• Thái 3–4 lát gừng tươi, đun với 300 ml nước trong 5 phút.

• Thêm 1 thìa mật ong nguyên chất, khuấy đều.

• Uống 2 lần/ngày khi còn ấm

3. Ho có kiểm soát – kỹ thuật giúp tống đờm hiệu quả

Đây là phương pháp vật lý đơn giản, phù hợp cho người lớn và trẻ em lớn hơn 6 tuổi. Không giống như ho thông thường, ho có kiểm soát giúp đẩy đờm ra ngoài mà không gây tổn thương niêm mạc họng.

Cách thực hiện:

1. Ngồi thẳng lưng, thả lỏng vai, tay đặt lên đùi.

2. Hít sâu bằng mũi trong 3–5 giây, giữ hơi trong lồng ngực.

3. Mím môi lại, gập người nhẹ về phía trước, dùng lực từ bụng để ho “bụp” ra 1–2 lần, giống như khạc nhẹ.

4. Nhổ đờm ra khăn giấy hoặc khạc vào bồn rửa.

5. Lặp lại 3–5 lần hoặc đến khi cảm thấy nhẹ cổ họng.

Mẹo: Nên uống một ly nước ấm trước khi thực hiện để làm loãng đờm giúp đẩy ra dễ hơn.

4. Vỗ rung lưng – hỗ trợ long đờm cho trẻ nhỏ và người già

Kỹ thuật này rất hữu ích cho những ai không thể tự ho hiệu quả, ví dụ như trẻ sơ sinh, người già yếu, hoặc người đang nằm liệt giường.

Cách thực hiện:

• Cho người bệnh nằm nghiêng hoặc úp mặt (nếu là trẻ sơ sinh, nên để đầu thấp hơn một chút so với cơ thể).

• Dùng bàn tay khum lại (giống hình chiếc chén), vỗ nhẹ vào lưng, vùng dưới xương bả vai.

• Thực hiện từ 2–3 phút mỗi bên, 2–3 lần/ngày.

Lưu ý: Không vỗ vào xương sống hoặc vùng thận. Không thực hiện sau khi ăn no.

5. Súc miệng và súc họng bằng nước muối ấm

Nước muối sinh lý (NaCl 0.9%) có tác dụng làm sạch niêm mạc họng, giảm viêm và hỗ trợ loại bỏ dịch đờm.

Cách thực hiện:

• Pha 1/2 thìa cà phê muối vào 200 ml nước ấm (~40°C), khuấy đều.

• Súc miệng 15 giây rồi ngửa cổ súc họng thêm 15–30 giây.

• Nhổ bỏ, không nuốt lại.

• Thực hiện 2–3 lần/ngày, đặc biệt sau khi ăn và trước khi ngủ.

Mẹo: Có thể dùng nước muối sinh lý mua sẵn tại hiệu thuốc để đảm bảo vệ sinh.

6. Xông hơi với tinh dầu

Hơi nước nóng kết hợp tinh dầu giúp làm loãng chất nhầy và giúp đờm dễ dàng thoát ra khỏi cổ.

Cách thực hiện:

1. Đun sôi 1 nồi nước (khoảng 500 ml).

2. Thêm 3–5 giọt tinh dầu khuynh diệp, bạc hà hoặc chanh sả.

3. Đặt nồi trên mặt bàn, dùng khăn trùm kín đầu và hít thở sâu trong 5–10 phút.

4. Lau khô mặt sau khi xông.

Lưu ý: Không nên xông khi đang sốt cao. Tránh để mặt quá gần nồi để tránh bị bỏng..

7. Thay đổi tư thế nằm để đờm chảy ra dễ hơn

Thực hiện những tư thế giúp dịch đờm không bị ứ đọng, từ đó dễ dàng ho ra.

Cách thực hiện:

• Nằm nghiêng hoặc nằm sấp trên giường, kê gối cao ở phần bụng sao cho đầu thấp hơn ngực.

• Giữ tư thế trong 5–10 phút.

• Sau đó ngồi dậy và thực hiện kỹ thuật ho có kiểm soát.

Không áp dụng cho người bị cao huyết áp hoặc có bệnh lý tim mạch.

8. Tập thở và thể dục nhẹ

Tập hít thở sâu và vận động giúp tăng lưu thông khí, hỗ trợ tống đờm ra ngoài một cách tự nhiên.

Gợi ý bài tập thở:

• Ngồi thẳng lưng, hít vào bằng mũi trong 4 giây

• Giữ hơi 2 giây

• Thở ra từ từ bằng miệng trong 6 giây

• Thực hiện 10 lần mỗi buổi sáng và tối

Ăn gì để đờm nhanh tiêu, tránh gì để đỡ nặng hơn?

Chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ làm loãng và tiêu đờm.  Dưới đây là danh sách cụ thể các thực phẩm nên ăn và nên tránh nếu bạn đang tìm cách tống đờm ra khỏi cổ hiệu quả tại nhà.

Nên ăn

• Cháo loãng, súp nóng, canh rau xanh: Dễ nuốt, làm dịu cổ họng, không gây kích ứng.

• Gừng tươi: Giàu gingerol – hoạt chất có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn, làm dịu cổ họng và giúp long đờm.

• Tỏi: Có chứa allicin – một loại kháng sinh tự nhiên giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống nhiễm khuẩn đường hô hấp.

• Hành tím, hành tây: Hỗ trợ tiêu đờm, giảm nghẹt mũi, thông mũi họng.

• Dứa (thơm): Chứa enzyme bromelain giúp phá vỡ cấu trúc đờm đặc, giảm sưng viêm đường thở.

• Đu đủ chín: Giàu enzyme papain hỗ trợ tiêu hóa, làm mềm đờm.

• Kiwi, cam, quýt, bưởi: Bổ sung vitamin C tăng sức đề kháng, giúp cơ thể tự nhiên làm sạch đờm nhanh hơn.

• Hạt óc chó, hạnh nhân, hạt lanh, cá hồi: Giảm viêm, tăng cường hệ miễn dịch.

• Các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt: Bổ sung dinh dưỡng, hỗ trợ phục hồi nhanh hơn khi bị đờm, ho.

Nên tránh

• Sữa bò, phô mai, bơ, kem: Có thể khiến đờm trở nên đặc hơn do kích thích tăng tiết nhầy.

• Khoai tây chiên, gà rán, thức ăn nhanh…

• Thức ăn nhiều dầu.

• Đồ uống lạnh, nước đá.

• Bánh ngọt, nước ngọt có gas, snack…

• Ớt cay, tiêu: dùng quá nhiều có thể khiến cổ họng bị kích ứng nặng hơn, ho dữ dội hơn và tiết đờm nhiều hơn.

Có nên dùng thuốc long đờm?

Nếu các phương pháp tự nhiên chưa đủ hiệu quả, bạn có thể cân nhắc dùng thêm thuốc. Một số thuốc long đờm phổ biến:

• Guaifenesin.

• Acetylcysteine.

• Siro thảo dược (như Prospan, zhealth kid).

Tuy nhiên, không nên tự ý dùng thuốc quá 5–7 ngày. Nếu đờm không giảm, bạn nên đi khám để kiểm tra nguyên nhân sâu hơn.

Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Mặc dù phần lớn các trường hợp đờm trong cổ có thể tự cải thiện tại nhà, nhưng vẫn có những dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm cho thấy bạn không nên tự xử lý mà cần được bác sĩ chuyên khoa thăm khám ngay.

• Tình trạng đờm kéo dài trên 7 ngày mà không cải thiện.
• Đờm màu xanh đậm, vàng sẫm, nâu, có lẫn máu hoặc mùi hôi khó chịu.
• Ho kèm sốt, đau ngực hoặc khó thở.

Không cần chờ đến khi quá khó chịu mới xử lý, bạn hoàn toàn có thể áp dụng ngay những cách tống đờm ra khỏi cổ tại nhà như ho có kiểm soát, uống nước ấm, xông hơi, hoặc dùng thực phẩm hỗ trợ.

Hãy nhớ: nếu áp dụng đúng cách, đều đặn, bạn sẽ cảm nhận được sự dễ chịu rõ rệt chỉ sau 1–2 ngày. Và nếu tình trạng kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường – đừng ngần ngại tìm đến bác sĩ nhé.

Lê Thị Hồng Mai – Nhiên viên 10 năm kinh nghiệm công ty GGAZ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp.