Xuyên Tâm Liên – Vị thuốc được bộ Y tế khuyến cáo sử dụng điều trị Covid-19 có tác dụng, cơ chế như thế nào?

Để ứng phó với tình hình dịch bệnh Covid – 19 đang ngày càng gia tăng, Bộ Y tế khuyến cáo sử dụng vị thuốc Xuyên Tâm Liên trong y học cổ truyền vào điều trị virus Sars-CoV-2. 

Xuyên tâm liên “kháng sinh thực vật” trị bệnh đường hô hấp

Xuyên Tâm Liên (tên khoa học: Andrographis paniculata) hay còn có tên gọi khác là cây công cộng, cây lá đắng, lam khái liên, hùng bút, nguyên cộng, khô đảm thảo, nhất kiến kỷ,… là một trong những bài thuốc chữa covid-19 vừa được Bộ Y Tế cấp phép sử dụng trong phác đồ điều trị.

Trong y học cổ truyền loại thảo dược này được mệnh danh là “vua của các vị đắng”, nhưng lại có công dụng thần kỳ trong việc trị các bệnh về viêm nhiễm do vi khuẩn, virus gây ra.

Thậm chí, từ xa xưa, khi chưa có thuốc kháng sinh, Xuyên Tâm Liên đã được Đông y sử dụng như một loại “kháng sinh thực vật” “kháng sinh tự nhiên” để trị các bệnh do virus, vi khuẩn như viêm đường hô hấp viêm họng, viêm amidan, cảm mạo, sốt, ho,…Ngoài ra, nó còn được sử dụng cho việc điều trị một số bệnh về huyết áp, khí huyết không lưu thông, gan, bệnh phong, ung thư, tiểu đường… 

Cây Xuyên Tâm Liên có nguồn gốc bản địa từ Ấn Độ và Sri Lanka. Sau này di thực và trồng nhiều ở các nước như: Malaysia, Thái Lan, Campuchia, Việt Nam, Philippin, Indonexia, Australia và Trung Quốc,… Loài thảo thuộc họ Ô rô này có thân mọc thẳng đứng, chiều cao có thể lên đến 1m, bộ phận dùng làm thuốc chủ yếu là lá và rễ với các hoạt chất kháng viêm, cải thiện hệ miễn dịch.

Tác dụng của xuyên tâm liên trong điều trị covid-19

Các nghiên cứu y học hiện đại cho thấy hai thành phần hóa học andrographolide và dihydroxy dimethoxy flavone trong Xuyên Tâm Liên có tác dụng ức chế enzym protease chính của virus Sars-Cov-2. Nhờ đó, giúp làm giảm các triệu chứng viêm, cải thiện tình trạng viêm hô hấp, tăng cường hệ miễn dịch của người bệnh. 

Trong đó, andrographolide hợp chất chiết xuất từ Xuyên Tâm Liên được các chuyên gia Ấn Độ, Trung Quốc chứng minh là chất chống viêm an toàn và hiệu quả. Andrographolide kết hợp với một số hoạt chất khác trong Xuyên Tâm Liên, có tác dụng cải thiện nhiễm trùng đường hô hấp trên, làm giảm đáng kể việc sản xuất cytokine và các yếu tố gây viêm khác.

Tại Trung Quốc, một chế phẩm có nguồn gốc từ các thành phần hoạt tính của thảo dược Xuyên Tâm Liên (gồm 9-dehydro-17-hydro-andrographolide và natri 9-dehydro-17-hydro-andrographolide-19-yl sulfate) là Xiyanping cũng đã được cấp phép và đưa vào chiến dịch điều trị cho 92% số ca mắc Covid-19 ở nước này.

Báo cáo tác dụng dược lý và ứng dụng lâm sàng của andrographolide, trên cơ sở lượng lớn dữ liệu đã tích lũy, nhóm chuyên gia thuộc Tasly Pharmaceutical Group Co. Thiên Tân, Trung Quốc xác định công năng thanh nhiệt giải độc, kháng sinh và chống viêm của hoạt chất này có tác dụng điều trị rõ ràng đối với các bệnh hô hấp, đặc biệt là các bệnh viêm đường hô hấp trên do vi khuẩn, virus gây ra. Đối với virus gây bệnh viêm đường hô hấp như Sars – Cov – 2, nó có thể làm giảm mức độ viêm, cải thiện các triệu chứng viêm hô hấp (ho, sốt), ức chế virus sản sinh, cải thiện và hồi sinh miễn dịch của cơ thể, giúp tăng sức đề kháng.

Kết quả thử nghiệm của Viện Nghiên cứu y học cổ truyền Thái Lan mới đây càng cho thấy tiềm năng của Xuyên Tâm Liên trong việc điều trị Covid – 19. Khi các tình nguyện viên mắc COVID-19 có biểu hiện nhẹ như đau họng, nhức đầu, ho hay sổ mũi, được cho sử dụng xuyên tâm liên 3 ngày liên tiếp đã có cải thiện rõ rệt. 

Bác sĩ Hoàng Sầm – Chủ tịch Viện Y học Bản địa Việt Nam cho biết: “Andrographolide trong xuyên tâm liên ức chế đáng kể việc sản xuất virion của SARS-CoV-2 với IC50 tương ứng là 0.036μg/mL và 0.034μM, được xác định bằng xét nghiệm mảng bám phế quản phổi.”

Y học cổ truyền Việt Nam cũng ghi nhận rất rõ tác dụng của Xuyên Tâm Liên đối với viêm nhiễm cơ thể nói chung và viêm đường hô hấp nói riêng. Tài liệu Đông Y có ghi rõ Xuyên Tâm Liên được sử dụng để chữa các bệnh về phổi.

Ngày 17/7 qua, Bộ Y Tế Việt Nam cũng đã bắt đầu tiến hành sử dụng vị thuốc đông y này trong phác đồ điều trị mới dành cho bệnh nhân Covid-19. 

Bộ Y tế khuyến khích sử dụng các chế phẩm từ Xuyên Tâm Liên tại các tuyến đầu chống dịch theo công văn 1306/BYT-YDCT

Xuyên tâm liên từng bị lãng quên suốt một thời gian dài, bởi các loại thuốc tân dược, kháng sinh thế hệ mới được du nhập vào trong nước và bùng nổ mạnh mẽ. Tuy nhiên, khi việc sử dụng kháng sinh tràn lan này khiến con người phải đối mặt với những hệ lụy nghiêm trọng của việc nhờn thuốc, xu hướng quay trở lại sử dụng các dược liệu từ thiên nhiên để bảo vệ sức khỏe lại được chú trọng. 

Ứng dụng khoa học kỹ thuật hiện đại tiên tiến, ngày nay, nhiều cây thuốc nam, dược liệu cổ truyền đã được đưa vào phân tách, dịch chiết để sản xuất ra những loại thuốc điều trị, thực phẩm bảo vệ sức khỏe an toàn, lành tính, hiệu quả cao.

Trong các sản phẩm kế thừa và phát huy tinh hoa từ Xuyên Tâm Liên, Zhealth được đánh giá là sản phẩm mang lại hiệu quả ưu việt trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh về viêm đường hô, bổ phế, tăng cường sức đề kháng, cải thiện triệu chứng viêm họng, viêm phế quản. Không chỉ có Xuyên Tâm Liên, Zhealth còn chứa Kim ngân hoa, Liên kiều, Cam thảo, Bạc hà… các vị thuốc quan trọng nhất trong bài thuốc Liên Hoa mà Trung Quốc đã dùng để chữa cho 92% bệnh nhân Covid của nước này.

Một số thành phần khác trong số 12 loại dược liệu quý có trong Zhealth

• Kim ngân hoa: Tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn, kháng các loại virus gây viêm phổi, virus cúm, vi khuẩn gây bệnh đường ruột, thanh nhiệt, giải độc, tán phong nhiệt rất tốt. 
• Thanh cao hoa vàng: Được sử dụng để chữa sốt rét, chống virus, điều hòa hệ miễn dịch. Artemisinin trong thanh hao hoa vàng cũng từng được là ứng cử viên trong việc điều trị coronavirus (SARS-CoV). Các nghiên cứu cho thấy, hoạt chất trong thanh cao hoa vàng có thể ức chế sự nhân lên của virus Corona và kháng virus với giá trị nồng độ hiệu quả 50% (EC50) là 34,5 ± 2,6 μg/mL và nồng độ độc tế bào 50% (CC50) là 1,053 ± 92,8 μg/mL.
• Liên kiều: Theo Trung Dược Học, Liên Kiều có chất Phenol có tác dụng ứng chế nhiều loại vi khuẩn, virus, nấm gây bệnh. Thường dùng để chữa phong nhiệt, cảm sốt, họng sưng đau, mụn nhọt,…ngoài ra còn có tác dụng chống viêm, thanh nhiệt, bảo vệ gan, cải thiện tuần hoàn máu.

Giá niêm yết: 159.000đ/hộp