Bạn đang mệt mỏi vì những cơn ho khan nhiều về đêm khiến giấc ngủ chập chờn, cổ họng thì rát buốt mà chẳng rõ nguyên nhân? Đừng quá lo lắng! Tình trạng này khá phổ biến và hoàn toàn có thể cải thiện tại nhà, nếu bạn hiểu đúng – làm đúng.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cùng bạn tìm hiểu rõ về ho khan nhiều về đêm: từ nguyên nhân tiềm ẩn đến cách khắc phục hiệu quả và đơn giản nhất. Hãy yên tâm, bạn sẽ không cần dùng đến những loại thuốc nặng nề hay lo lắng quá mức – điều quan trọng là biết cách chăm sóc đúng cách.
Vì sao lại xảy ra vào ban đêm?
- Khi ngủ, cơ thể chuyển sang tư thế nằm ngang, tuần hoàn và dẫn lưu dịch nhầy trong cơ thể thay đổi.
-
Không khí về đêm thường lạnh hơn và khô hơn, dễ làm khô niêm mạc hô hấp
-
Ban đêm, hệ miễn dịch hoạt động khác biệt – một số phản ứng viêm tăng cao khiến cổ họng nhạy cảm hơn
-
Những yếu tố như dị ứng, trào ngược dạ dày hoặc bụi mịn trong phòng ngủ thường tích tụ vào ban đêm
Nguyên nhân phổ biến gây ho khan nhiều về đêm dưới góc nhìn y học
Trào ngược dạ dày thực quản (GERD)
Khi bạn nằm xuống, dạ dày và thực quản gần như ngang hàng, tạo điều kiện cho axit trào ngược lên trên – nếu dịch axit này tiếp xúc với dây thanh hoặc thành họng, cơ thể sẽ lập tức phản xạ bằng cơn ho khan dai dẳng, thường xảy ra nửa đêm về sáng.
Dấu hiệu nhận biết kèm theo:
-
Cảm giác nóng rát ở ngực.
-
Ợ hơi, đầy bụng.
-
Đắng miệng sau khi ngủ dậy.
Hen suyễn
Hen suyễn không chỉ gây khó thở, mà còn có thể biểu hiện bằng ho khan nhiều về đêm, nhất là khi bạn ngủ trong không gian kín, ẩm mốc hoặc có bụi mịn. Khi ngủ, nồng độ hormone epinephrine và cortisol giảm, làm đường thở dễ co thắt, gây ra phản xạ ho.
Dấu hiệu đi kèm:
-
Khò khè khi thở ra.
-
Cảm giác tức ngực.
-
Thường ho về khoảng 2 – 4 giờ sáng.
Viêm mũi dị ứng hoặc viêm xoang mạn tính
Nếu bạn bị nghẹt mũi khi ngủ, dịch nhầy từ khoang mũi sẽ chảy xuống họng – gây ra tình trạng gọi là post-nasal drip (dịch chảy sau mũi), từ đó gây kích ứng cổ họng và dẫn đến ho khan về đêm.
Nguyên nhân dị ứng phổ biến:
-
Bụi nhà, phấn hoa.
-
Lông thú cưng.
-
Nấm mốc, mạt bụi trong ga gối.
Không khí khô – tác nhân thầm lặng
Không khí quá khô làm mất độ ẩm niêm mạc hô hấp – đây là “mảnh đất màu mỡ” để những kích thích nhỏ nhất gây ra ho khan, nhất là khi ngủ trong phòng điều hòa, quạt máy, hoặc vào mùa đông.
Tìm hiểu thêm: Tại sao ho nhiều hơn vào mùa đông?
Nhiễm virus hoặc hậu COVID-19
Dù đã khỏi bệnh, niêm mạc đường thở sau nhiễm virus vẫn dễ bị tổn thương, khiến ho khan nhiều về đêm kéo dài thêm vài tuần. Đây là phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể trong quá trình hồi phục.
12 Cách giúp giảm ho về đêm hiệu quả tại nhà
Nếu cơn ho nhẹ và chỉ xuất hiện về đêm, bạn có thể thử những cách sau đây để làm dịu cổ họng và dễ ngủ hơn:
1. Uống đủ nước trong ngày
Khi cơ thể được cung cấp đủ nước, chất nhầy trong cổ họng sẽ loãng ra, giúp dễ ho ra hơn. Ngoài nước lọc, bạn có thể bổ sung thêm các loại trái cây mọng nước như dưa hấu, dứa, cam, dâu,…
2. Uống trà ấm với mật ong và chanh
Một cốc trà thảo mộc pha mật ong và vài lát chanh là cách đơn giản nhưng rất hiệu quả để làm dịu cổ họng. Mật ong giúp làm trơn cổ họng, giảm cảm giác ngứa rát, còn chanh có tính kháng viêm nhẹ.
3. Ăn một thìa mật ong trước khi ngủ
Nếu không có trà, bạn có thể ăn một thìa mật ong nguyên chất. Đây là cách tự nhiên giúp giảm ho, nhất là với những cơn ho khan kéo dài.
4. Ngậm kẹo ho
Kẹo ngậm có thể giúp giảm ngứa cổ và làm dịu cơn ho nhanh chóng. Chúng còn kích thích tiết nước bọt, giúp cổ họng đỡ khô.
5. Tắm nước nóng trước khi ngủ
Hơi nước nóng giúp làm ẩm đường thở và làm loãng đờm, từ đó dễ thở và giảm ho hơn. Một buổi tắm thư giãn trước khi ngủ cũng giúp bạn dễ ngủ hơn.
6. Ăn uống đúng cách vào buổi tối
Nếu bạn bị ho do trào ngược dạ dày (ợ chua, nóng rát cổ…), hãy tránh ăn khuya, ăn no hoặc ăn đồ cay, chiên xào vào buổi tối. Nên ăn nhẹ nhàng và kết thúc bữa ăn ít nhất 3 tiếng trước khi ngủ. Một số thực phẩm tốt cho dạ dày là chuối, khoai lang, cháo loãng, súp rau củ,…
7. Dùng thuốc hỗ trợ dạ dày không cần kê đơn
Nếu bạn nghi ngờ cơn ho đến từ dạ dày, có thể dùng các loại thuốc như Tums, Pepcid, hay Prilosec. Chúng giúp giảm lượng axit trong dạ dày, từ đó giảm cảm giác trào ngược lên cổ gây ho.
8. Dùng thuốc dị ứng nếu có chảy dịch mũi sau
Nếu bạn bị ho do dị ứng hoặc chảy dịch mũi xuống cổ họng, thuốc dị ứng như Benadryl hay Claritin có thể giúp làm khô dịch và giảm ho.
9. Kê cao gối khi ngủ
Nằm ngửa và đầu thấp sẽ khiến dịch hoặc axit dễ trào ngược lên cổ. Bạn nên kê cao đầu giường hoặc dùng gối cao để phần đầu được nâng nhẹ. Điều này giúp giảm ho rõ rệt, nhất là với người bị trào ngược.
10. Dùng máy tạo độ ẩm trong phòng ngủ
Không khí khô là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ho ban đêm. Bạn có thể dùng máy tạo ẩm để giữ độ ẩm trong phòng ở mức 40–50%, giúp cổ họng và mũi đỡ bị khô rát.
11. Làm sạch nhà cửa, giảm bụi
Dị ứng với bụi, lông thú cưng hoặc nấm mốc có thể gây ho. Hãy thường xuyên dọn dẹp nhà cửa, giặt chăn gối, và nếu có điều kiện thì nên dùng máy lọc không khí. Cũng nên để thú cưng ngủ ngoài phòng ngủ để tránh lông bay vào chăn gối.
12. Cân nhắc dùng thuốc ho không kê đơn
Nếu đã thử mọi cách mà vẫn ho, bạn có thể dùng siro hoặc thuốc ho mua tại hiệu thuốc. Loại có chứa dextromethorphan giúp giảm phản xạ ho, còn loại chứa pseudoephedrine giúp giảm dịch mũi chảy xuống họng. Tuy nhiên, nên tham khảo dược sĩ hoặc bác sĩ trước khi dùng.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Dù hầu hết các trường hợp ho khan nhiều về đêm có thể tự cải thiện, nhưng bạn nên đến cơ sở y tế nếu có các dấu hiệu sau:
Ho kéo dài trên 3 tuần
Khó thở, tức ngực, ho ra máu
Sụt cân, sốt kéo dài không rõ nguyên nhân
Đã dùng thuốc nhưng không cải thiện
Theo khuyến nghị từ các chuyên gia hô hấp, ho kéo dài không rõ nguyên nhân cần được chụp X-quang phổi, nội soi hoặc test dị ứng để xác định đúng nguyên nhân.
Tình trạng ho khan nhiều về đêm không chỉ khiến bạn mất ngủ mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, nếu bạn hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng đúng cách chăm sóc, việc cải thiện triệu chứng là hoàn toàn khả thi.
FAQs: Câu hỏi thường gặp
1. Ho khan về đêm có phải dấu hiệu của bệnh nguy hiểm?
Không phải lúc nào cũng nghiêm trọng. Tuy nhiên, nếu ho kéo dài hơn 3 tuần, kèm theo sốt, khó thở, hoặc ho ra máu thì cần đi khám sớm để kiểm tra kỹ hơn.
2. Làm thế nào để giảm ho khan nhiều về đêm nhanh nhất?
Bạn có thể uống nước ấm, dùng mật ong trước khi ngủ, giữ ẩm không khí trong phòng, kê cao đầu khi ngủ và tránh ăn tối quá muộn. Nếu nguyên nhân do dị ứng hay trào ngược, cần điều chỉnh lối sống và có thể dùng thuốc phù hợp theo chỉ dẫn bác sĩ.
3. Có nên uống thuốc ho mỗi khi bị ho khan vào ban đêm không?
Không nên tự ý dùng thuốc ho thường xuyên. Nếu cơn ho gây mất ngủ kéo dài, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ để dùng thuốc đúng nguyên nhân và liều lượng.
4. Trẻ em bị ho khan về đêm thì nên xử lý thế nào?
Với trẻ nhỏ, nên ưu tiên biện pháp tự nhiên như cho uống nước ấm, giữ ấm cổ, tránh bụi và gió lạnh. Nếu trẻ ho nhiều, thở khò khè, sốt cao hoặc bỏ bú – cần đưa đi khám ngay.
5. Người cao tuổi bị ho đêm có cần lo lắng không?
Có. Người lớn tuổi dễ gặp các bệnh hô hấp mạn tính như hen suyễn, viêm phế quản mạn. Nếu ho dai dẳng về đêm, nên đi khám để phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn.
Nguồn tham khảo:
https://www.webmd.com/cold-and-flu/features/nighttime-relief
How to Stop Coughing at Night: 20 Tips and Tricks
https://www.healthline.com/health/coughing-at-night
Tư vấn cảm cúm 24/7 AZ 