Ho ra đờm màu vàng cảnh báo bệnh gì? Có nguy hiểm không?

Hiện tượng ho ra đờm màu vàng là một dấu hiệu bất thường mà cơ thể đang cố gắng thông báo với bạn về tình trạng sức khỏe. Đây không chỉ là một triệu chứng đơn thuần mà còn có thể là cảnh báo của nhiều bệnh lý khác nhau liên quan đến hệ hô hấp.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về ý nghĩa của việc ho ra đờm màu vàng, các bệnh lý liên quan, dấu hiệu cần cảnh giác và cách xử trí phù hợp.

Đờm màu vàng – Dấu hiệu cảnh báo của những bệnh lý nào?

Viêm phế quản cấp hoặc mạn tính

Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất. Vi khuẩn hoặc virus tấn công niêm mạc phế quản khiến cơ thể sản xuất nhiều chất nhầy hơn bình thường. Đờm có màu vàng là kết quả của sự gia tăng bạch cầu trung tính – tế bào miễn dịch chống lại vi khuẩn.

Triệu chứng đi kèm:

• Ho nhiều, thường kéo dài.

• Đờm đặc, vàng hoặc xanh.

• Có thể sốt nhẹ, mệt mỏi.

Viêm phổi

Viêm phổi là một bệnh lý nghiêm trọng hơn mà đờm màu vàng có thể là dấu hiệu cảnh báo. Trong trường hợp viêm phổi, đờm màu vàng thường đặc, có thể có mùi hôi và đôi khi chuyển sang màu xanh hoặc có vệt máu.

Các triệu chứng đi kèm với viêm phổi thường nặng nề hơn so với viêm phế quản, bao gồm:

• Sốt cao đột ngột (trên 38.5°C).
• Khó thở, nhịp thở nhanh.
• Đau ngực khi hít thở sâu.
• Mệt mỏi, kiệt sức.

Viêm xoang

Khi bạn ho ra đờm màu vàng nhưng cảm thấy dịch chảy từ mũi xuống họng, đó có thể là dấu hiệu của viêm xoang. Đặc điểm của đờm màu vàng trong viêm xoang là đờm thường loãng hơn và người bệnh thường cảm nhận được dòng dịch chảy từ mũi xuống họng, nhất là khi nằm.

Các triệu chứng đi kèm thường gặp:

• Nghẹt mũi, chảy mũi.
• Đau nhức vùng xoang (trán, má, chân mày).
• Giảm hoặc mất khứu giác.
• Đau đầu, khó chịu.

Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)

COPD là một bệnh lý mãn tính phổ biến ở người lớn tuổi, đặc biệt là những người có tiền sử hút thuốc lá lâu năm. Người bệnh COPD thường ho đờm màu vàng nhiều vào buổi sáng sau khi thức dậy.

Đặc điểm của đờm màu vàng trong COPD:

• Đờm thường đặc, quánh.
• Số lượng đờm tăng đáng kể trong đợt cấp.
• Màu đờm có thể thay đổi từ trắng đục sang vàng hoặc xanh khi có nhiễm trùng.

Hen suyễn đang đợt cấp

Trong đợt cấp hen suyễn, người bệnh cũng có thể ho ra đờm màu vàng. Đặc điểm của đờm màu vàng trong hen suyễn thường kèm theo các cơn khò khè, khó thở và cảm giác tức ngực.

Đờm màu vàng trong hen suyễn là dấu hiệu cho thấy có tình trạng viêm đường hô hấp và có thể có nhiễm trùng đi kèm. Điều này đòi hỏi sự điều chỉnh phác đồ điều trị để kiểm soát cơn hen và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm.

Đặc điểm của đờm màu vàng trong từng bệnh lý

Màu sắc của đờm

• Đờm màu vàng nhạt: Thường gặp trong giai đoạn đầu của nhiễm trùng, khi cơ thể bắt đầu đáp ứng với tác nhân gây bệnh.
• Đờm màu vàng đậm hoặc chuyển xanh: Dấu hiệu của nhiễm trùng nặng hoặc kéo dài, cho thấy sự hiện diện của một lượng lớn tế bào bạch cầu đang chống lại nhiễm trùng.
• Đờm màu vàng đặc: Thường thấy trong viêm phổi hoặc nhiễm trùng nặng, chứa nhiều tế bào viêm và chất nhầy.
• Đờm màu vàng có vệt máu: Đây là dấu hiệu nguy hiểm cần chú ý, có thể liên quan đến tổn thương niêm mạc đường hô hấp hoặc các bệnh lý nghiêm trọng khác.

Số lượng và đặc tính của đờm

• Đờm màu vàng nhiều vào buổi sáng: Đặc trưng của viêm phế quản mãn tính hoặc COPD, do tích tụ đờm qua đêm.
• Đờm màu vàng có mùi hôi: Dấu hiệu nhiễm khuẩn, đặc biệt là các vi khuẩn yếm khí, thường gặp trong viêm phổi, áp xe phổi hoặc giãn phế quản.
• Đờm màu vàng quánh dính: Đặc trưng trong một số bệnh như xơ nang, cho thấy đờm có độ nhớt cao bất thường.

Dấu hiệu nguy hiểm khi ho ra đờm màu vàng cần đi khám ngay

Khi ho ra đờm màu vàng kèm theo các triệu chứng sau, bạn cần đi khám bác sĩ ngay lập tức:

• Sốt cao trên 38.5°C kéo dài trên 3 ngày.
• Khó thở, thở nhanh hoặc cảm giác thiếu không khí.
• Đau ngực khi ho hoặc hít sâu.
• Đờm màu vàng có lẫn máu hoặc vệt máu.
• Mệt mỏi, kiệt sức bất thường không giải thích được.

Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng cần được đánh giá và điều trị kịp thời.

Chăm sóc tại nhà khi ho ra đờm màu vàng

Khi ho ra đờm màu vàng, bạn có thể áp dụng các biện pháp hỗ trợ điều trị tại nhà:

• Uống đủ nước (2-3 lít/ngày): Giúp làm loãng đờm màu vàng, dễ dàng đào thải ra ngoài.
• Xông hơi: Hít thở trong không khí ẩm hoặc hơi nước giúp làm loãng đờm hiệu quả. Bạn có thể thêm vài giọt tinh dầu khuynh diệp nếu không bị dị ứng.
• Tư thế giúp tống đờm: Nằm nghiêng hoặc tư thế dẫn lưu theo hướng dẫn của bác sĩ giúp tống đờm màu vàng ra ngoài hiệu quả.
• Tránh các yếu tố kích thích: Khói thuốc, khói bụi, hóa chất, khói nhang có thể làm tăng kích ứng đường hô hấp và làm nặng thêm tình trạng ho đờm màu vàng.
• Thực phẩm giàu vitamin C: Cam, chanh, kiwi, ổi… giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ cơ thể chống lại nhiễm trùng.
• Thực phẩm chống viêm tự nhiên: Gừng, nghệ, tỏi có tính kháng viêm và kháng khuẩn tự nhiên.
• Thực phẩm cần tránh: Đồ lạnh, đồ cay nóng, thức ăn nhiều dầu mỡ có thể kích thích đường hô hấp và làm tăng tiết đờm.

Một số bài thuốc dân gian có thể hỗ trợ giảm ho ra đờm màu vàng:

• Chanh mật ong ấm: Kết hợp nước cốt chanh với mật ong trong nước ấm giúp giảm ho, kháng khuẩn và làm loãng đờm.
• Nước gừng ấm với mật ong: Gừng có tính chống viêm và kháng khuẩn, kết hợp với mật ong giúp làm dịu cổ họng và giảm ho.
• Các loại trà thảo dược: Trà húng chanh, trà cam thảo, trà bạc hà có thể giúp làm dịu cổ họng và giảm kích ứng.

Phòng tránh ho ra đờm vàng: Đơn giản nhưng hiệu quả

• Không hút thuốc, hạn chế tiếp xúc khói bụi.

• Đeo khẩu trang nơi công cộng.

• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng.

• Tăng sức đề kháng: ăn nhiều rau xanh, ngủ đủ giấc, tập thể dục.

• Tiêm phòng cúm và viêm phổi định kỳ.

Ho ra đờm màu vàng không phải là một triệu chứng đơn thuần mà có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý đường hô hấp khác nhau. Điều quan trọng là bạn cần lắng nghe cơ thể mình, quan sát kỹ triệu chứng đi kèm và đừng ngần ngại đi khám nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

Lê Thị Hồng Mai – Nhiên viên 10 năm kinh nghiệm công ty GGAZ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp.