Ho có đờm kéo dài có nên đi khám bác sĩ?

Khi bị ho có đờm kéo dài, nhiều người thường tự điều trị tại nhà bằng các phương pháp dân gian hoặc thuốc không kê đơn. Tuy nhiên, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo của nhiều bệnh lý hô hấp nghiêm trọng cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Bài viết này sẽ giúp bạn nhận biết những dấu hiệu khi nào cần đi khám bác sĩ nếu bị ho có đờm kéo dài, từ đó có quyết định đúng đắn để bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.

Như thế nào được gọi là ho có đờm kéo dài?

Ho có đờm kéo dài thường được định nghĩa là ho có đờm liên tục trên 3 tuần, không thuyên giảm dù đã dùng thuốc hoặc nghỉ ngơi.

• Đờm màu vàng, xanh, hoặc có máu có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc viêm nặng.

• Đờm đặc, khó khạc ra, có mùi hôi… cũng là cảnh báo không nên xem nhẹ.

Khi nào ho có đờm kéo dài cần đi khám bác sĩ?

Khi ho có đờm kéo dài kèm theo một số dấu hiệu dưới đây, bạn cần đến cơ sở y tế ngay lập tức:

• Ho ra máu hoặc đờm lẫn máu: Đây là dấu hiệu cảnh báo tổn thương đường hô hấp, có thể liên quan đến viêm phổi nặng, lao phổi, hoặc thậm chí là ung thư phổi.
• Khó thở hoặc tức ngực: Cảm giác khó thở, đặc biệt khi nghỉ ngơi hoặc khi gắng sức nhẹ, là dấu hiệu của tình trạng suy hô hấp cần được can thiệp y tế khẩn cấp.
• Sốt cao trên 38.5°C kéo dài: Kết hợp với ho có đờm kéo dài, sốt cao có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng phổi nghiêm trọng.
• Đau ngực khi ho hoặc hít thở sâu: Đau ngực có thể liên quan đến viêm màng phổi hoặc các tổn thương trong lồng ngực.
• Mệt mỏi bất thường và sụt cân: Những triệu chứng này có thể là dấu hiệu của bệnh lý mạn tính hoặc ác tính cần được đánh giá kỹ lưỡng.

Ngoài các dấu hiệu cảnh báo kể trên, thời gian là yếu tố quan trọng để quyết định có nên đi khám bác sĩ khi bị ho có đờm kéo dài hay không:

• Ho có đờm kéo dài trên 2-3 tuần: Nếu tình trạng ho và đờm không cải thiện sau 2-3 tuần dù đã tự điều trị tại nhà, bạn nên đi khám bác sĩ để xác định nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp.
• Ho tái phát nhiều lần trong một khoảng thời gian ngắn: Nếu bạn bị ho có đờm dứt rồi lại tái phát liên tục trong vài tháng, đây có thể là dấu hiệu của bệnh lý mạn tính như viêm phế quản mạn, hen suyễn, hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
• Ho làm ảnh hưởng đến sinh hoạt và giấc ngủ: Khi ho có đờm kéo dài làm gián đoạn giấc ngủ, ảnh hưởng đến công việc hoặc các hoạt động hàng ngày, bạn cần được thăm khám để cải thiện chất lượng cuộc sống.

Đặc điểm của đờm cũng là chỉ dấu quan trọng giúp nhận biết mức độ nghiêm trọng của tình trạng ho có đờm kéo dài:

• Đờm có màu vàng đậm, xanh, nâu hoặc có máu: Màu sắc bất thường của đờm thường là dấu hiệu của nhiễm trùng. Đờm xanh hoặc vàng đậm thường do nhiễm khuẩn, đờm có máu cần được thăm khám ngay.
• Đờm có mùi hôi bất thường: Mùi hôi của đờm có thể là dấu hiệu của nhiễm khuẩn nghiêm trọng hoặc áp xe phổi.
• Đờm đặc và khó khạc ra: Khi đờm quá đặc, việc tống xuất đờm ra khỏi phổi trở nên khó khăn, có thể dẫn đến tắc nghẽn đường thở và nhiễm trùng thứ phát.
• Lượng đờm tăng dần theo thời gian: Nếu lượng đờm ngày càng nhiều dù đã điều trị, đây có thể là dấu hiệu của bệnh lý tiến triển cần được đánh giá lại.

Những bệnh lý tiềm ẩn khi ho có đờm kéo dài

• Viêm phế quản cấp và mạn tính.
• Viêm phổi.
• Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD).
• Giãn phế quản.
• Lao phổi.
• Ung thư phổi.
• Suy tim sung huyết.
• Bệnh phổi kẽ.

Quy trình khám và chẩn đoán khi đi khám bác sĩ

Khám lâm sàng bước đầu

• Khai thác bệnh sử và triệu chứng: Bác sĩ sẽ hỏi về thời gian bắt đầu ho có đờm kéo dài, đặc điểm của cơn ho và đờm, các triệu chứng đi kèm, tiền sử bệnh lý và thói quen sinh hoạt.
• Khám tổng quát và hô hấp: Bác sĩ sẽ nghe phổi, đánh giá nhịp thở, nhịp tim và các dấu hiệu sinh tồn khác.
• Các câu hỏi thường được bác sĩ đặt ra: “Bạn bị ho có đờm kéo dài trong bao lâu rồi?”, “Màu sắc và độ đặc của đờm như thế nào?”, “Có các triệu chứng đi kèm như sốt, khó thở không?”, “Bạn có hút thuốc lá hoặc tiếp xúc với khói thuốc không?”…

Các xét nghiệm có thể được chỉ định

• Chụp X-quang phổi: Giúp phát hiện viêm phổi, lao phổi, tràn dịch màng phổi, hoặc tổn thương trong phổi.
• Xét nghiệm đờm: Phân tích đờm để xác định vi khuẩn, nấm hoặc tế bào bất thường.
• Xét nghiệm máu: Đánh giá tình trạng nhiễm trùng, viêm và các chỉ số khác.
• Thăm dò chức năng hô hấp: Kiểm tra khả năng hoạt động của phổi, đặc biệt quan trọng khi nghi ngờ hen suyễn hoặc COPD.

Khám chuyên sâu (nếu cần)

• CT ngực: Cung cấp hình ảnh chi tiết hơn về cấu trúc phổi, giúp phát hiện các tổn thương nhỏ mà X-quang không thấy được.
• Nội soi phế quản: Đưa ống nội soi vào đường thở để quan sát trực tiếp, lấy mẫu mô hoặc dịch phổi để xét nghiệm.
• Sinh thiết (trong trường hợp nghi ngờ ung thư): Lấy một mẫu mô nhỏ để xét nghiệm dưới kính hiển vi, xác định bản chất của tổn thương.

Các biện pháp tạm thời trước khi đi khám bác sĩ

• Uống nhiều nước ấm để làm loãng đờm.

• Tránh khói thuốc, bụi bẩn, nơi lạnh.

  
  
  

• Súc họng bằng nước muối sinh lý.

• Nghỉ ngơi nhiều, ăn uống đủ chất.

• Không nên tự ý dùng kháng sinh hay thuốc ho mạnh.

Ho có đờm kéo dài không phải là triệu chứng bạn nên xem nhẹ. Dù không gây khó chịu ngay, nó có thể là dấu hiệu đầu tiên của các bệnh lý nghiêm trọng. Việc đi khám bác sĩ sớm sẽ giúp bạn điều trị đúng hướng, tránh biến chứng và bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Câu hỏi thường gặp (FAQs)

1. Ho có đờm kéo dài bao lâu thì nhất định phải đi khám bác sĩ?

Nếu ho có đờm kéo dài trên 2-3 tuần dù đã tự điều trị tại nhà, bạn nên đi khám bác sĩ. Đặc biệt khi có các dấu hiệu kèm theo như sốt, khó thở, đau ngực hoặc ho ra máu, cần được thăm khám ngay không nên trì hoãn.

2. Chi phí khám và điều trị ho có đờm kéo dài thường là bao nhiêu?

Chi phí khám và điều trị ho có đờm kéo dài phụ thuộc vào nguyên nhân, mức độ nghiêm trọng và cơ sở y tế. Chi phí khám ban đầu thường từ vài trăm nghìn đồng, nhưng có thể tăng lên nếu cần xét nghiệm chuyên sâu như CT ngực hoặc nội soi phế quản. Nếu có bảo hiểm y tế, một phần chi phí sẽ được chi trả.

3. Có cần nhịn ăn trước khi đi khám ho có đờm không?

Thông thường không cần nhịn ăn khi đi khám vì ho có đờm kéo dài. Tuy nhiên, nếu bác sĩ có kế hoạch thực hiện các xét nghiệm đặc biệt như nội soi phế quản, bạn có thể được yêu cầu nhịn ăn trước đó. Hãy hỏi trước khi đặt lịch khám.

4. Nên chuẩn bị gì khi đi khám ho có đờm kéo dài?

Khi đi khám vì ho có đờm kéo dài, bạn nên chuẩn bị:

• Ghi chép về thời gian bắt đầu ho, đặc điểm của đờm và các triệu chứng đi kèm
• Danh sách thuốc đang sử dụng
• Kết quả xét nghiệm hoặc hình ảnh y tế trước đây nếu có
• Danh sách câu hỏi muốn hỏi bác sĩ

5. Có thể tự điều trị ho có đờm kéo dài mà không cần đi khám không?

Không nên tự điều trị ho có đờm kéo dài quá 2 tuần. Tự điều trị có thể che giấu các triệu chứng của bệnh nghiêm trọng, trì hoãn chẩn đoán chính xác và gây ra các biến chứng nguy hiểm. Các biện pháp tại nhà chỉ nên được áp dụng tạm thời hoặc kết hợp với điều trị y khoa.

6. Ho có đờm kéo dài có lây không?

Tùy thuộc vào nguyên nhân, ho có đờm kéo dài có thể lây hoặc không. Nếu do vi khuẩn như lao, hoặc do virus như cúm, thì có khả năng lây lan. Tuy nhiên, nếu do dị ứng, trào ngược dạ dày hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính thì không lây. Để phòng ngừa lây lan, hãy che miệng khi ho và rửa tay thường xuyên.

Lê Thị Hồng Mai – Nhiên viên 10 năm kinh nghiệm công ty GGAZ

Nguồn tham khảo: Tổng hợp.